خانم‌های باردار ممکن است در این دوران با افزایش سطح قند خون خود مواجه شوند. وجود عوامل ژنتیکی، چاقی و بعضی بیماری‌ها می‌تواند در ابتلا به این بیماری موثر باشد. در اغلب موارد با کنترل قند خون در دوران بارداری مشکلی برای مادر و فرزند به وجود نمی‌آید. آزمایش OGTT برای کنترل سطح خون خون در دوران بارداری استفاده می‌شود. البته از این آزمایش به طور کلی برای تشخیص دیابت نیز می‌توان استفاده کرد. در این مقاله به معرفی این آزمایش، دلایل تجویز و نحوه تفسیر آن می‌پردازیم.
آزمایش OGTT چیست؟
آزمایش OGTT چیست تست تحمل گلوکز که به آن آزمایش گلوکز یک ساعته نیز گفته می‌شود، میزان واکنش بدن شما به قند گلوکز را اندازه گیری می‌کند. آزمایش OGTT در دوران بارداری نیز به عنوان آزمایش غربالگری دیابت بارداری تجویز می‌شود. زیرا در دوران بارداری ممکن است تحت تاثیر هورمون‌ها میزان قند خون تحت تاثیر قرار گیرد.
این آزمایش معمولا طی سه مرحله انجام می‌گیرد. در مرحله اول به صورت ناشتا تست گرفته می‌شود. در مرحله بعد لازم است یک نوشیدنی شیرین بنوشید و حدود یک ساعت بعد از آن، میزان قند خون خود را اندازه‌گیری کنید. در مرحله آخر از شما خواسته می‌شود که دو ساعت پس از میل نوشیدنی نیز تست دهید. نتایج این آزمایش به تشخیص دیابت بارداری کمک می‌کند. اگر نتایج آزمایش خارج از محدوده استاندارد باشد، ممکن است برای بررسی بیشتر به آزمایش‌های بیشتری نیاز داشته باشید.
دلایل تجویز آزمایش OGTT
تست تحمل گلوکز نحوه پاسخ بدن به گلوکز دریافتی از غذا را بررسی می‌کند. گلوکز نوعی قند است که بعد از مصرف کربوهیدارت‌ها در بدن تولید تولید می‌شود و بخشی از آن به عنوان انرژی در سلول‌های بدن مصرف می‌شود و میزان اضافی آن به صورت چربی در بدن ذخیره می‌شود.
سطح قند در خون شما به وسیله هورمون انسولین تنظیم می‌شود. اگر میزان زیادی قند از غذا و نوشیدنی‌ها دریافت کنید، پانکراس انسولین ترشح می‌کند تا به سلول‌ها در جذب گلوکز کمک کند. در بعضی مواقع به دلیل بیماری دیابت تولید انسولین با اختلال روبرو می‌شود و قند خون شما به شکل غیرطبیعی بالا می‌رود؛ قند خون بالا می‌تواند آسیب‌های متعددی در بدن شما ایجاد کند. آزمایش OGTT آزمایشی با حساسیت بسیار بالا است و تجویز آن در شرایط زیر می‌تواند مفید باشد:
- تشخیص پیش دیابت
- تشخیص دیابت نوع ۲
- غربالگری و تشخیص دیابت بارداری
از تست تحمل گلوکز می‌توان برای تشخیص بیماری‌های زیر نیز استفاده کرد:
- هیپوگلیسمی واکنشی: که در این حالت گلوکز خون پس از مصرف غذا کاهش می‌یابد.
- بیماری آکرومگالی: در این بیماری غده هیپوفیز بیشتر از حد نرمال فعالیت می‌کند.
- اختلال عملکرد سلول‌های بتا: در این حالت نیز انسولین ترشح نمی‌شود.
- اختلال سوخت و ساز: مانند عدم تحمل ژنتیکی فروکتوز
تفسیر آزمایش OGTT چگونه انجام می‌شود؟
مقدار طبیعی OGTT کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی لیتر است و اگر سطح قند خون بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، نشانه قوی پیش دیابت است.
در صورتی که محدوده OGTT در حالت ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد به معنای پیش دیابت، ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر به معنای دیابت و بیش از ۹۲ میلی‌گرم در دسی‌لیتر به معنای دیابت بارداری است.
اما در صورتی که میزان آزمایش OGTTبرای تست دو ساعته بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد به معنای پیش دیابت، ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر به معنای دیابت و بیش از ۱۵۳ میلی‌گرم در دسی‌لیتر به معنای دیابت بارداری است.
برای تشخیص دیابت بارداری معمولا آزمایش بیشتری لازم نیست و در صورت مثبت شدن به وسیله دارو و درمان مناسب می‌تواند کنترل شود. اما برای تشخیص دیابت، غالبا آزمایش‌های بیشتری تجویز می‌شود. و در صورت وجود پیش دیابت پزشکان درمان را با دارو و تغییر رژیم غذایی همراه با تغییر سبک زندگی را توصیه می‌کنند.
آزمایش OGTT در بارداری چگونه انجام می‌شود؟
تست تحمل گلوکز برای غربالگری دیابت بارداری استفاده می‌شود. در صورتی که خطر ابتلا به دیابت بارداری در شما به صورت متوسط ارزیابی شود، ممکن است پزشک در ماه پنجم تا هفتم بارداری (معمولا از هفته ۲۴ام تا ۲۸ام) غربالگری خواهید شد. اگر شما در معرض خطر بالای دیابت بارداری هستید، ممکن است پزشک شما انجام آزمایش را در اولین ویزیت دوران بارداری توصیه کند. عوامل خطر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شاخص توده بدنی ۳۰ یا بالاتر (اضافه وزن زیاد).
- کمبود فعالیت بدنی
- دیابت بارداری در بارداری‌های قبلی
- داشتن بیماری‌هایی مانند سندرم متابولیک یا سندرم تخمدان پلی کیستیک
- دیابت در اعضای خانواده
- قبلا نوزادی با وزن بیش از ۴ کیلوگرم به دنیا آورده باشید.
- نژاد و قومیت (پوست‌های تیره بیشتر در معرض دیابت بارداری هستند.)
اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری، نوزادان سالمی به دنیا می‌آورند. با این حال، بدون مدیریت دقیق، دیابت بارداری می‌تواند منجر به عوارضی مانند فشار خون بالا و سایر علائمی شود که می‌تواند زندگی مادر و نوزاد را تهدید کند. دیابت بارداری همچنین می‌تواند باعث وزن بیش از حد نوزاد هنگام تولد شود که ممکن است خطر آسیب‌های هنگام تولد را افزایش دهد یا باعث زایمان سزارین شود. زنانی که دیابت بارداری داشته‌اند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.
OGTT بالا نشانه چه بیماری‌های است؟
اگر در هنگام بارداری این تست را انجام داده‌اید و نتایج آن بالاتر از حد نرمال بوده است احتمالا به معنای دیابت بارداری است؛ که البته اگر تحت نظر پزشک دارو و تغذیه مناسبی مصرف کنید مشکلی پیش نخواهد آمد. در سایر موارد بالا بودن آزمایش OGTT می‌تواند نشانه پیش‌دیابت، دیابت، مصرف بیش از حد کافئین، وجود عفونت یا سایر بیماری‌های لوزالمعده باشد. برای تفسیر دقیق نتایج آزمایش تحمل گلوکز لازم است با پزشک معالج خود مشورت کنید.
شرایط انجام آزمایش OGTT
برای انجام این آزمایش پزشک از شما می‌خواهد که بین ۸ تا ۱۲ ساعت از خوردن غذا و نوشیدنی شیرین خودداری کنید. البته نوشیدن آب ایرادی ندارد. در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کنید نیز باید به پزشک خود اطلاع دهید. بهترین زمان برای انجام تست تحمل گلوکز بعد از خواب شبانگاهی است.
آزمایش قند خون بارداری در منزل با هومکا
در صورتی که باردار هستید یا علائم دیابت را دارید، توصیه می‌شود که تست تحمل گلوکز را انجام دهید. برای انجام آزمایش راحت و بدون دغدغه می‌توانید از خدمات آزمایش در منزل هومکا استفاده کنید. هومکا به شما کمک خواهد کرد که یک آزمایشگاه مدرن و مجهز را به منزل خود ببرید و در شرایط کاملا بهداشتی تمام آزمایش‌های پزشکی خود را انجام دهید.
مجموعه هومکا انواع خدمات آزمایش در منزل را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی و در استان تهران و سایر شهرهای کرج، شیراز، اصفهان، رشت، تبریز، مشهد، قزوین و اهواز ارائه می‌دهد. برای مشاوره و ثبت درخواست آزمایش در منزل می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به سایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه کنید.
فهرست مطالب
